Er is een nieuwe kaart en iedereen jubelt

Er is veel te doen in kaartenland de laatste twee à drie weken. Zoveel dat het ook blogs bereikt die niet per se alleen over kaarten gaan en de kans is groot dat je de bovenstaande kaart al eens voorbij hebt zien komen. Er is een nieuwe wereldkaart en heel kaartenland jubelt ervan. Het is even wennen maar deze kaart lost een aantal problemen op die al sinds 1596 spelen.

Ook ik ben in deze kaart gedoken en heb me de vraag gesteld of dit inderdaad de beste representatie van de wereld is zoals het internet doet vermoeden.

De wereld zoals Mercator hem heeft voorgesteld in 1596.
Hierboven zie je de meest bekende en gebruikte cartografische projectie van de wereld. Ook Google maakt gebruik van Mercator’s zestiende eeuwse werk en hij is enorm bepalend voor ons wereldbeeld. Er is alleen één probleem. Er klopt geen snars van.

Het probleem is wel helder. Een ronde bol kun je nu eenmaal niet plat weergeven.

 

Mercator wist dit natuurlijk ook dus waarom heeft hij gekozen voor deze weergave?

Mercator heeft zeer goed nagedacht over wat zijn kaart moest bewerkstelligen en de kaart is dus ook niet geboren uit onkunde.
In de zestiende eeuw reisde men over de aarde per schip. Mercator wilde een kaart creëren die de bolling van de aarde met behulp van rechte lijnen zou weergeven. Dan zouden de schepen hun weg kunnen vinden door de graden op het kompas te volgen.  Mercator maakte het makkelijker om te navigeren en de grote oceanen over te steken.

Het probleem daarbij is alleen dat hij de wereld daarvoor zo heeft moeten aanpassen dat delen die dichter bij de polen liggen uitgerekt worden en je een enorm vertekend beeld krijgt. Mercator accepteerde het zelf ook niet als iemand zijn kaart gebruikte als een representatieve visualisatie van de aarde.

Maar we doen het toch…

Buiten dat Mercators kaart de wereld vertekent ontstaat er ook een politiek probleem. Het noordelijk halfrond van de aarde lijkt een oneerlijk voordeel te hebben boven het zuidelijk halfrond. Als de aarde een bol is, waarom kunnen we de aarde dan niet omdraaien? Is Europa superieur of geven we Afrika geen eerlijke kans?
Mercator heeft zijn kaart volledig vanuit Eurocentrisch perspectief getekend. De man leefde dan ook in de zestiende eeuw dus misschien kunnen we hem dat niet heel erg kwalijk nemen.

Dit gevoel van oneerlijkheid wordt extra versterkt door de kaarten die Antarctica niet weergeven en daarmee het zuidelijk halfrond dermate verkleinen dat de evenaar op tweederde van de kaart komt te liggen.

Verschillende cartografen hebben het probleem getracht op te lossen. Tot nu toe met weinig succes. Ik zal jullie niet vervelen met allerlei vreemde voorbeelden. Het bekendste alternatief is de Gall-Peters projectie die is ontwikkeld door James Gall and Arno Peters. In de basis dezelfde kaart als Mercator (met rechte lengte- en breedtegraden) maar met een significante aanpassing: de gebieden dichter bij de evenaar zijn door middel van een wiskundige formule uitgerekt. Hierdoor klopt de landmassa beter maar alleen ten aanzien van de hoeveelheid massa. De uitkomst is een vooraf vertekende kaart die verder is vertekend.

 

En nu is er dus deze nieuwe kaart. Ontwikkeld door het Japanse bedrijf AuthaGraph. Op het eerste gezicht komt de kaart vreemd over en is hij wat moeilijk te lezen. De noordpool is verdeeld in twee polen, de zuidpool ligt helemaal recht in beeld en de lengte- en breedtegraden zijn onbegrijpelijk vertrokken. Alles lijkt schots en scheef te zitten.

Maar schijn bedriegt. Als we even goed kijken beginnen we te begrijpen hoe het zit. Wanneer we deze kaart kopiëren en links en rechts aanplakken zien we hoe Afrika ten opzichte van Antarctica ligt en het is even puzzelen (over de noordpool ga je weer naar het zuiden) maar dit principe werkt ook boven en onder.

 

Klik op de beelden om te zien hoe de kaart aansluit op zichzelf.
En ineens begrijp ik waarom je via Groenland en Canada naar New York vliegt.

Deze kaart lost daarmee weldegelijk bovengenoemde problemen op. De verhouding tussen verschillende landmassa’s is duidelijk en je ziet hoe ze ten opzichte van elkaar liggen. Daarnaast is er een eerlijker verdeling over het blad, het politieke probleem is dus ook minder groot. We zien hoe hoog Europa eigenlijk op de bol licht en hoe gigantisch Afrika is.

Je merkt het al. Ook ik begin een beetje te jubelen.
De problemen met de kaart van Mercator zijn vrijwel opgelost en de navigatiesystemen zijn tegenwoordig zo geavanceerd dat zijn methode niet meer nodig is.
Dit is duidelijk een betere projectie, maar of het ook de nieuwe standaard wordt valt te betwijfelen. Er blijven problemen bestaan. We krijgen een nieuwe vertaling voorgeschoteld van bol naar plat en die vertaling zijn we nog niet gewend, het lezen ervan gaat nog niet van nature. De lengte- en breedtegraden zijn enorm vertekend ten behoeve hiervan. Er ontstaan twee punten op de kaart die de noordpool vertegenwoordigen en de zuidpool bevind zich hoger op de kaart dan Australië.

De vertekening in beeld.
Toch word ik erg gelukkig van het feit dat er nog steeds mensen zijn die de wereldkaart proberen te verbeteren. Ik ben heel benieuwd wat jullie van deze kaart vinden. Zouden we met deze kaart kunnen gaan werken?
PS Ik laat jullie achter met de wetenschap dat de aarde niet rond is maar meer een platgedrukte bal.

Follow us

2 Reacties

  1. Bernard

    Aanstekelijke analyse van de nieuwe kaart.

    Antwoord
  2. Astrid

    Natuurlijk heb ik me altijd wel gerealiseerd dat er vertekening is, maar nooit geweten dat het zo extreem was. Eye opener!

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Denk jij dat Maps Maps Maps ook jou kan helpen

neem dan nu contact op.

Maps Maps Maps, Oude Looierstraat 65-67, 1016 VH Amsterdam, 0620702800, info@mapsmapsmaps.nl

Pin It on Pinterest

Share This

Vertel het je vrienden

Deel dit op je favoriete netwerk